[Poesía contra aillamento]

Ante os problemas para celebrar en maio o Festival de Brindos da Pobra do Brollón, os organizadores deste popular encontro decidiron artellar unha edición virtual que ampliase a oferta cultural do país durante a crise sanitaria do coronavirus. Agora, esta iniciativa súmase á proposta da web do festival Alguén que respira!, que desde o pasado marzo mantén en aberto a súa páxina  para as iniciativas que supoñan unha acción reivindicativa da cultura, da poesía e da liberdade nunha época de confinamento.

O resultado da proposta é unha serie de brindos realizados por veciños da Pobra pero tamén por recoñecidos brindeiros, entre eles Séchu Sende, que é un dos alentadores do encontro xunto á concelleira de Eventos do municipio, Mónica de Piñeiros. As gravacións poden verse ademais na canle Guimaralia TV, impulsada polo concello e coordinada por Xosé Gago, ademais de facebook, instagram ou youtube.

A tradición dos brindos é paralela á da regueifa, pero vinculada xeograficamente á área da montaña oriental de Galicia, desde a comarca de Lemos ata O Incio, Samos e os Ancares, pasando polo Courel. O brindo, tamén coñecido como birindo, berindo ou loia, eran os cantos de voda. Tanto o brindo como a regueifa foron perdendo co tempo esta vinculación circunstancial e convertéronse en combates poético-musicais de improvisación. Chegaron a estar bastante profesionalizados e ofrecían espectáculos por parellas. As coplas de brindos e regueifas son catro versos octosílabos, rimando os pares (a-b-c-b), aínda que tamén hai tríades (a-b-a).

O último brindeiro popular de Galicia é Atonio Río Montero, de Louzarela, en Pedrafita do Cebreiro. Na Pobra do Brollón, o seu último brindeiro, José Veloso Valcárcel, morreu en 2017 aos 88 anos. El e o seu irmán Álvaro, falecido uns anos antes, formaban unha famosa parella de brindeiros na comarca. Xosé Luís Foxo recolleu no libro Os últimos brindieros de Forgas as súas figuras e o seu traballo. Forgas é unha aldea pendurada na Serra da Trapa, cerca xa do Courel, onde vivían os dous irmana.

Un exemplo de brindo é, precisamente, este de Álvaro e José Veloso recollido en 1989  e titulado Veño de moi largas terras:

Veño de moi largas terras
por fin dei chegado ahora
veño darlle as boas noites
a toda a xente da voda

A toda a xente da voda
tamén lle vou perguntar
a ver se nos dan permiso
pra poderlles berindar

Pra poderlles berindar
ahora estamos na ocasión
a ver si fan o favor
de darnos contestación.

[Estas botábanselle desde fóra]

Válgame Dios de los cielos
Ferrería de Aguilar
tanta xente que hai á porta
que é o que ven buscar

[Agora… contestábanlle os outros cando iban tal…]

Qui é o que ven buscar
i-eu voucho decir ahora
non vimos por cousa mala vimos
por honra-la voda

[Compilador Anxo González. Trascrición, X.L. Rivas e revisión de Sergio de la Ossa]